انبه
مشخصات و خواص میوه انبه
درخت انبه قد بلندی دارد و ممکن است به ۳۵ تا ۴۰ متر برسد. قطر قسمت شاخ و برگدار آن نیز میتواند به ۱۰ متر برسد. عمر این درخت طولانی است و برخی از درختهای انبه با وجود ۳۰۰ سال سن هنوز میوه میدهند.
رنگ برگهای درخت انبه در ابتدا و پس از جوانه زدن نارنجی مایل به صورتی است، که با گذشت زمان به رنگ قرمز تیره، و سپس سبز تیره در میآید. شکوفههای انبه کوچک و سفیدرنگ به صورت خوشههای ۱۰ تا ۴۰ سانتیمتری هستند. هر شکوفه ۵ گلبرگ، ۵ کاسبرگ و ۵ پرچم دارد، و رایحهای همچون موگهٔ بهار دارد.
رسیدن میوهها حدود ۳ تا ۶ ماه طول میکشد. وزن انبهها میتواند بین ۵۰۰ گرم تا ۲٫۵ کیلوگرم باشد. رنگ و اندازهٔ انبههای رسیده با توجه به محیط و نور متغیر است. میوهٔ رسیده میتواند زرد، نارنجی، قرمز یا سبز باشد. به هنگام رسیدن میوهها بوی شیرهٔ ملایمی میدهند و با فشار ملایمی فرو میروند. در وسط میوه هستهٔ درشتی است که با توجه به نوع درخت میتواند صاف یا دارای رشته و فیبرهایی در گوشت میوه باشد. گوشت میوه به رنگ زرد تیره و شیرین است. طعم انبهها با توجه به گونهشان بسیار متفاوت است. به علاوه، با توجه به نوع میوه یا این که بیش از حد رسیده باشد، گوشت آن میتواند صاف یا رشتهرشتهای باشد.
انبه در سراسر جهان مورد استفادهٔ خوراکی قرار میگیرد. برای مصرف میوه پوست آن جدا میگردد، چرا که حاوی موادی تحریککننده برای معده است. انبه در انواع سالادها، نوشیدنیها، آب میوهها، شربتها و بستنیها استفاده میشود. از آن برای درست کردن مربا، انواع شیرینی، تارت، کیک و پورهٔ میوه نیز استفاده میشود.
در برخی از کشورها از انبه برای پخت غذاهای اصلی نیز استفاده میشود. در جزایر موریس و رئونیون از انبه [سس]ی تهیه میگردد که در کنار غذاهای گوشتی مصرف میشود. در بسیاری از غذاهای محلی و چاشنیهای هندی از انبهٔ رسیده استفاده میشود. در نیز مکزیک از انبه برای تهیهٔ بعضی از انواع سس چیلی استفاده میگردد.
ارزش غذایی و خواص انبه
انبه میوهای سرشار از فیبر، ویتامین ث، ویتامین آ و آنتیاکسیدان است. این میوه موجب تقویت دستگاه گوارش و کلیه نیز میشود، و به علت آهن فراوانی که دارد از آنمی جلوگیری میکند.
(ارزش غذایی انبه برای ۱۰۰ گرم)
آب : ۸۲٪ تا ۸۳٫۵٪
پروتئین: ۰٫۵ تا ۰٫۶ گرم
فیبر : ۱ تا ۲٫۳ گرم
لیپید: ۰٫۱ تا ۰٫۳ گرم
ارزش غذایی : ۵۶ تا ۷۰ کیلوکالری
کربوهیدرات: ۱۳٫۴ تا ۱۷ گرم
کربوهیدرات ساده (قند) : ۱۴٫۸ گرم
مواد معدنی
پتاسیم : ۱ تا ۱۵۰ میلیگرم
فسفر : ۲۲ تا ۲۵ میلیگرم
کلسیم : ۲۰ تا ۲۲ میلیگرم
روی : ۰٫۰۴ میلیگرم
منیزیم : ۸ تا ۹ میلیگرم
منگنز : ۰٫۱۶ میلیگرم
ویتامینها
ویتامین ث : ۲۲ تا ۱۰۰ میلیگرم
ویتامین ب۵ : ۰٫۱۳ تا ۰٫۱۶ میلیگرم
ویتامین آ : ۳ تا ۴٫۱۳ میلیگرم
ویتامین ب۱ : ۰٫۱ تا ۰٫۳۲ میلیگرم
ویتامین ب۶ : ۰٫۰۵ تا ۰٫۱۳ میلیگرم
کاروتن : ۰٫۴۴ میلیگرم
ویتامین ب۲ : ۰٫۱ تا ۰٫۴ میلیگرم
ویتامین ب۹ : ۰٫۰۴ تا ۰٫۰۵ میلیگرم
ویتامین ای : ۱٫۸ میلیگرم
ویتامین ب۳ : ۰٫۴ تا ۰٫۶ میلیگرم
اثرات سلامتی انبه :
- از میوه و پوست انبه علاوه بر ترشی و مربا ، عصاره ای درست می کنند که دارای اثر قابض است. همچنین غرغره این عصاره بصورت مخلوط با کمی آب، برای گلودرد مفید است.
- پوست آن دارای 15 تا 18 درصد تانن است و یک قاشق چایخوری پوست کوبیده آن به میزان دو مرتبه در روز برای اسهال مفید است.
- انبه ابتدا گس و بعد ترش می شود و در اثر زیاد ماندن بر روی درخت، کم کم شیرین می شود.
- میوه آن بوی خوشی مثل عنبر دارد. دهان را خوشبو کرده و رنگ چهره را باز می کند.
- تقویت کننده جسم ، روح و دستگاه گوارش است.
- کلیه و مثانه را تقویت می کند.
- برای بهبود سرفه ، تنگی نفس ، انواع سردرد ، اسهال و دردهای قولنجی مفید است.
- عطش را رفع می کند.
- برای چاق شدن افراد لاغر مفید است.
- ادرار آور و ملیّن است.
- مربا و ترشی انبه برای تقویت معده مفید است.
نکات مورد توجه :
- زیاده روی در مصرف انبه برای افرادی که طبع گرم دارند، مضر است.
- مصرف انبه به خصوص ترشی آن با معده خالی ، ایجاد ناراحتی معده می کند. بنابراین بهتر است آن را بعد از غذا و ترشی آن را همراه با غذا میل کرد.
- پوست انبه را قبل از خوردن جدا کنید ، زیرا بعضی افراد نسبت به آن حساسیت دارند.